Heritage building of Kalimpong

कालेबुङ्गको  इतिहासमा  ओझेल एउटा पाता ।  

        ब्रिटिशकालीन भारतवर्षमा कालेबुङ्ग एउटा लधु मेट्रोपोलिटन शहर भनेर चिनिने गर्थ्यो। यहाँ देश-विदेशबाट राजशाही परिवारहरु, शोधविद्हरु, दार्शनिकहरु , कवि, लेखकहरु र जासुसहरू  आएर बसोबास गरेका धरोहर भवनहरु आजसम्म यथावत छन। कालेबुङ्ग शहरको चन्द्रलोक गाँवस्थित एउटा पुरानो जरजर अवस्थामा पुगेको ढुंगाको भवन तथावत छ जुन घरको मालिकिन लेडी कर्क्स थिईन जो भारतवर्ष स्वतन्त्र अधि नै आफ्नो देश आयरल्याण्ड फर्किकी थिइन्। 

        आज उनैको यस भवनमा सेन्ट्रल लाईबेरी अवस्थित छ जँहा अति नै दुर्लभ अनि ओ शिक्षाको उपयोगको निम्ति ज्ञानको भण्डारले भरिएको पुस्तकहरु, पुराना जमानाका पत्रिकाहरु, राज-पत्रहरु दराजमा सढ़ेर गएको म  देख्ने गर्छु। कालिम्पॉङ्ग शहरको अधिकांश मानिसहरु कालेबुङ्गमा सेन्ट्रल लाईबेरी विषय अनभिज्ञ छन।  सायद वर्तमान डिजिटल तथा स्मार्ट फोनको अत्याधिक ब्यबहारको चलनको फलस्वरुप पत्र-पत्रिका तथा पुस्तक पड़ने  संस्कार हाम्रा   यतातिरको विधालायहरुबाट  पलायन भएर हो कि हाम्रा नानीहरुले पुस्तकालयमा गएर पुस्तकहरु तथा पत्र-पत्रिकाहरु पढ्ने बानी हराईसकेको छन    तर वाहिरबाट आएका शोधार्थिहरुले समय समयमा आएर यस सेन्ट्रल लाईबेरीमा   आएर  ज्ञानमुलक तथ्यहरु संग्रह गर्ने गर्छन तर हाम्रो नानीहरुले यस पुस्तकालयबाट आजपर्यन्त लाभ उपभोग नगरेको म महसुस गर्छु " दिये तले अंधेरे " उखान सोह्रै आना ठ्याक्कै  मिल्छ कालेबुड़ेहरुमा।   हाल सालमा नै कालेबुङ्ग जिल्ला गठन पछि जिल्ला लाईबेरी अनि सर्वशिक्षा विभागको कार्यालय पनि अवस्थित छ तर यस कार्यालयले जनताको सेवा पुराएको छ ?

 

The first light of the day hits the top of Kanchenjunga

           नोभेम्बर महिनाको कठ्याग्रिने जाँड़ो याममा  भालेको डाकमा ओछ्यान छाडेर क्यामरा लिई कालिम्पॉङ्ग दुर्विन डाँडामा म कंचनजंधाको टाकुरामा सुर्यको प्रथम चुम्बनको लालिमा लोचनलाभ गर्न आज विहान पुग्छु कालिम्पॉङ्ग   मस्त निन्द्रामा सुतिरहेको हुन्छ।  मेरो क्यामरामा कैद गरेको क्षणहरु स्मृति सजाएको छु हजुरहरुको निमि शुभ प्रभात अभिवादनसहित 

 

heritage building of Kalimpong

 

कलिमपोंग शहरस्थित प्राथमिक शिक्षक प्रशिक्षण संस्थानको प्रशासनिक भवन एक धरोहर तथा इतिहासलाई समेटेर राखेको ब्रिटिश शासनकालीन ४ नम्बर होटल जसलाई तोन कटेज नामल चिनिने गर्थ्यो  एक आइरिस लेडीव्दारा सचालित हने गर्थ्यो भन्ने पुराना व्यक्तिहरुको मुखबाट सुन्ने गर्थे  ।  यस भवनको छेवैमा पुरानो ब्यारेकहरूमा ब्रिटिश फौजको दुई कम्पनी टुर्की बस्ने गर्थे। ब्रिटिश सिपाहीहरुको निम्ति स्नान क्रीडाको निम्ति चेविअको जंगलमा एउटा स्विमिंग पोखरी पनि निर्माण गरेको थियो।  आजको पिडीमा ती इतिहास ओझेलमा परेको छ।  

Every litter hurts mother earth

     कालिम्पॉङ्ग शहरस्थित एक प्रतिष्ठित शिक्षण संस्थान प्राथमिक शिक्षण प्रशिक्षण कलेजको खेल मैदानमा बिगत दुई वर्षदेखि दिपावाली मेला महिनाव्यापी स्थानीय युवाहरुको  सौजन्यमा  आयोजन गर्दै आई रहेको छ।  यस वर्ष जिल्ला पुलिस प्रशासनको प्रतिवन्ध  कारण हौसी तम्बोला खेल र डाइस जस्तो जुंवा नभएको कारण दिपावाली मेलाले भीड जुटाउन नसकेको र माइकको कर्कश स्वरबाट स्थानीय गाउंका  स्कुले नानीहरुले वार्षिक परीक्षाको मुखमा अध्ययन गर्ने समयमा  शान्ति महसुस गरेका थिए। हो स्थानिय मानिसहरुको मनोरान्जन्को निम्ति मेलाहरु आयोजन हुनु पर्छ तर समयकाल र आयोजन स्थलको चयन अनि प्रशासनिक एकाईव्दारा अनुमोदन सठीक जाँच हुन जरुरी छ। 

    एक महिनायापी मेला समाप्त पछि यस कलमकार कालेबुड़स्थित हेरिटेज भवनहरुको तस्वीर उर्तान आज विहान म उहिलेको कृष्ण सदन तथा जनता कलेज भवनको भग्नावेश भवन कुनै समयमा ग्रिस -बेलजियम देशको  आधिकारिक युवाधिराज  प्रिंस पिटरको भव्य बासस्थान हुने गर्थ्यो त्यस स्थानमा अथवा बीटी कलेज खेल मैदानमा पुगेको थिए।  मेला पश्चात जताततै मैला र प्लास्टिक फालेर फोहोर अवस्थामा छाँडेको अवस्था देख्दा स्वच्छ भारत अभियानको हत्या भएको मैले महसुस गरे।  "Every litter hurts mother earth " यस्तो अवस्थामा खेल मैदानलाई फोहोर छादिराख्नु कसको उत्तरदायित्व आयोजक कमिटिको वा अनुमति दिने प्रशासनिक एकाईको ???